Obecnie do Rzecznika Konsumentów wpływa bardzo wiele zapytań dotyczących obecnej sytuacji w kraju i związaną z tym realizacją umów, wykonywaniem usług, zwrotem zaliczek itp.
W związku z występowaniem wirusa SARS-CoV-2 tzw. koronawirus na chwilę obecną część umów nie będzie realizowana z przyczyn niezawinionych przez obie strony umowy. Czasowo zamknięte zostały np. szkoły, przedszkola i żłobki, odwołano wszystkie spektakle, koncerty. W takiej sytuacji jakie ma prawa konsument a jakie przedsiębiorca?
W obecnie panującej sytuacji w kraju do realizacji zobowiązań zastosowanie znajduje art. 495 § 1 k.c., zgodnie z którym „Jeżeli jedno ze świadczeń wzajemnych stało się niemożliwe wskutek okoliczności, za które żadna ze stron odpowiedzialności nie ponosi, strona, która miała to świadczenie spełnić, nie może żądać świadczenia wzajemnego, a w wypadku, gdy je już otrzymała, obowiązana jest do zwrotu według przepisów o bezpodstawnym wzbogaceniu”.
Oznacza to, że przedsiębiorca nie może żądać od konsumenta zapłaty za usługę (np. pobyt w dziecka w żłobku), która nie zostanie wykonana lub za bilety na odwołane wydarzenia, a gdy konsument wpłacił już do przedsiębiorcy pieniądze, powinny one zostać zwrócone. W sytuacji, gdy przedsiębiorca sam nie zwróci wpłaconych środków pieniężnych, konsument powinien skierować do niego wezwanie do zapłaty powołując się na wskazany przepis. Jeżeli przedsiębiorca mimo tego nie będzie chciał oddać określonej kwoty albo będzie ona mniejsza niż wpłacona, konsument powinien złożyć wniosek do Powiatowego Rzecznika Konsumentów opisując swój problem konsumencki i dołączając do wniosku wszystkie związane ze sprawą dokumenty m.in. umowę, korespondencję, potwierdzenie wpłaty.
Rzecznik stoi również na stanowisku, że:
- za brak realizacji usług lub odwołanie wydarzeń z powyżej opisanych przyczyn co do zasady nie powoduje możliwości żądania przez konsumenta odszkodowania od przedsiębiorcy będącego stroną wspomnianych umów np. za niewydanie w terminie lokalu przez dewelopera, niewykonanie usługi w terminie, za niewykorzystany pobyt w hotelu lub przejazdy wykupione w związku z odwołanym wydarzeniem.
- Przepis art. 410 § 2 k.c. o bezpodstawnym wzbogaceniu, stanowi: „Świadczenie jest nienależne, jeżeli ten, kto je spełnił, nie był w ogóle zobowiązany lub nie był zobowiązany względem osoby, której świadczył, albo jeżeli podstawa świadczenia odpadła lub zamierzony cel świadczenia nie został osiągnięty, albo jeżeli czynność prawna zobowiązująca do świadczenia była nieważna i nie stała się ważna po spełnieniu świadczenia.”
Opracowała dr Izabela Wesołowska
