ZWIĘKSZENIE WŚRÓD LOKALNEJ SPOŁECZNOŚCI ŚWIADOMOŚCI PRAWNEJ DOTYCZACEJ TRANSPLANTACJI
Zgodnie z obowiązującymi przepisami, jeżeli osoba za życia nie wyrazi sprzeciwu na pobranie po śmierci swoich narządów, to domniemywa się, że wyraża na to zgodę.
Sprzeciw można wnieść poprzez wpis w Centralnym Rejestrze Sprzeciwów, w formie pisemnego oświadczenia własnoręcznie podpisanego i noszonego przy sobie lub ustnej deklaracji złożonej w obecności co najmniej dwóch świadków.
W przypadku małoletniego lub innej osoby, która nie ma pełnej zdolności do czynności prawnej, sprzeciw może wyrazić za ich życia przedstawiciel ustawowy. W przypadku małoletniego powyżej 16 r. ż. sprzeciw może wyrazić również ten małoletni.
Rozmowa personelu medycznego z osobami najbliższymi zmarłego ma na celu ustalenie jego stanowiska na temat pośmiertnego dawstwa narządów. Prawo nie daje uprawnień rodzinie do decydowania o pobieraniu bądź niepobieraniu cudzych komórek, tkanek i narządów w celu ich przeszczepienia innej osobie. Każdy z nas jest potencjalnym dawcą narządów, dopóki sam za życia nie wyrazi sprzeciwu.
Wielu obywateli jest przekonanych, że trzeba podpisać specjalne oświadczenie woli lub zarejestrować się w jakiejś bazie danych w celu wyrażenia zgody na pośmiertne oddanie narządów. Nie ma w Polsce oficjalnego rejestru „zgody”, jest tylko Centralny Rejestr Sprzeciwów i każdy z nas jest potencjalnym dawcą narządów, dopóki sam nie wyrazi sprzeciwu.
Pobranie komórek, tkanek lub narządów ze zwłok ludzkich w celu ich przeszczepienia lub pobrania komórek lub tkanek w celu ich zastosowania u ludzi można dokonać, jeżeli osoba zmarła nie wyraziła za życia sprzeciwu – brzmienie przepisu art. 5 ust. 1 Ustawy z dnia 1 lipca 2005 r. o pobieraniu, przechowywaniu i przeszczepieniu komórek, tkanek i narządów (Dz. U. 2020 poz. 2134).
